هفته ۱۸ بارداری: علائم و مراقبت های لازم

در این مقاله از دپارتمان زنان و مادران کلینیک سلامتی به نکات و علايم مربوط به هفته هجدهم بارداری می پردازیم.

• در هفته هجدهم بارداری، دیر یا زود اولین لگدهای بچه را حس می کنید. فقط صبور باشید.
• جنین حسابی در رحم مشغول است. قِل می خورد، آب دهان قورت می دهد و سکسکه می کند!
• علائم کم و زیاد می شود. ممکن است دچار درد رباط گرد زهدان، ورم و واریس سیاهرگ ها شوید. این وسط، احتمالاً دیگر نمی توانید برآمدگی شکمتان را پنهان کنید.
• سونوگرافی هفتۀ بیستم (یعنی سونوگرافی آنومالی) خیلی مهم است. از الآن برای دو هفتۀ دیگر برنامه ریزی کنید و آماده شوید.

از هفتۀ هجدهم، دیگر نباید به پشت دراز بکشید. بهتر است به پهلو بخوابید چون جنین (و رحم) آنقدر بزرگ شده که به سیاهرگ فشار وارد می کند و خون به مقدار کافی به قلب نمی رسد. در نتیجه، سرگیجه می گیرید یا فشار خون پایین می آید. می دانم که ترسناک به نظر می رسد ولی اگر به پهلو دراز بکشید، هیچ اتفاقی نمی افتد. البته فقط رگ ها تحت فشار نیستند. خود مادر هم تحت فشار است! حتماً به خودتان استراحت دهید و نفس تازه کنید.

جنین در هفته هجدهم بارداری

جنین حسابی داخل رحم سرگرم است. در هفتۀ هجدهم، جنین می تواند عضلات را تکان دهد. باورتان می شود خمیازه می کشد، سکسکه می کند، انگشتش را می مکد و آب دهانش را قورت می دهد؟ تازه غلت هم می خورد و مشت و لگد می زند و آنقدر بزرگ شده که مادر می تواند این حرکات را حس کند!

اندازۀ جنین در هفته هجدهم بارداری

در هفتۀ هجدهم، جنین هم اندازۀ کنگر فرنگی است. حدود ۱۴.۷ سانتی متر قد و ۱۵۵ گرم وزن دارد و به سرعت در حال رشد است. احتمالاً برای همین مدام احساس گرسنگی می کنید!

جنین در هفته هجدهم باردای چه شکلی است؟

سر و صورت جنین در حال شکل گیری است. خصوصیات ظاهری و گوش ها سر جای خود قرار می گیرند اما اگر می خواهید بدانید چشم یا دماغش به کی رفته، باید صبور باشید! سیستم گوارش جنین شروع به کار می کند و کرک جنینی کل بدنش را می پوشاند.

هجده هفته یعنی چند ماه؟

در هفتۀ هجدهم، تقریباً چهار ماه از حاملگی گذشته. یعنی تقریباً نصف دوران را پشت سر گذاشته اید چون مدت زمان بارداری ۴۰ هفته طول می کشد!

سونوگرافی در هفته هجدهم بارداری

یکی دو هفتۀ دیگر، نوبت سونوگرافی دارید. در سونوگرافی اواسط بارداری (یعنی همان سونوگرافی آنومالی یا سطح دو) کل بدن جنین معاینه می شود. راستش را بخواهید، معاینۀ باحالی است! پزشک با این کار میزان رشد جنین و اندام های مهم را بررسی می کند. مایع آمنیوتیک، موقعیت جفت و ضربان قلب جنین هم چک می شود.

جنین های دوقلو توسط یک غشای خاص در رحم از هم جدا می شوند. وقتی جنین ها داخل رحم حرکت می کنند، مایع آمنیوتیک و غشا تکان می خورد. احتمالاً این وضعیت داخل سونوگرافی قابل مشاهده است. اگر دو یا چندقلو باردار هستید، در سونوگرافی آنومالی وضعیت تمام جنین ها مورد بررسی قرار می گیرد.

سونوگرافی هفتۀ بیستم با ۹۵ الی صد در صد دقت جنسیت جنین را نشان می دهد (البته جنین باید در حالتی قرار گرفته باشد که اندام تناسلی قابل رویت باشد. بعضی بچه ها همکاری نمی کنند!)

علائم بارداری در هفته هجدهم

مشغلۀ آماده شدن برای بچه داری به کنار، سر و کلۀ چند علامت ناخوشایند هم پیدا می شود. از جمله علائم هفتۀ هجدهم می توان به ورم دست و پا، کمردرد، گرفتگی پا و خون دماغ اشاره کرد. از استرس، خستگی و ناراحتی وضعیت جسمانی، خواب به چشمتان نمی آید. در ادامه به علائم هفتۀ هجدهم بارداری اشاره می کنیم:

ورم دست و پا

ورم جزو علامت های آزاردهنده در دوران بارداری است. اگر ورم شدید یا ناگهانی نیست، جای نگرانی ندارد. در غیر این صورت، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

کمردرد

جنین به بدن مادر فشار وارد می کند. بنابراین، طبیعی است که دچار درد و گرفتگی کمر شوید. به علاوه، به خاطر بارداری حالت ایستادن مادر تغییر می کند که منجر به کمردرد می شود.

گرفتگی پا

گرفتگی عضلات یکی از نشانه های دهیدره شدن است. پس زیاد آب بنوشید!

واریس

سیستم گردش خون تحت فشار است. در نتیجه، رگ های بنفش و آبی بیرون می زند و ورم می کند. برای مقابله با این وضعیت، مدام پوزیشن نشستن خود را تغییر دهید، هر جا شرایط مساعد است، دراز بکشید و پاها را به سمت بالا ببرید، ورزش کنید و لباس و کفش تنگ نپوشید.

بی خوابی

ذهنتان مشغول است و بدن به شدت تحت فشار. این دو مورد به شدت روی توانایی خواب و استراحت اثر می گذارد.

خون دماغ

شرط می بندم انتظار این یک مورد را نداشتید! رگ های بینی تحت فشار است و همین مسئله باعث می شود خون دماغ شوید. در این شرایط، ۱۰ الی ۱۵ دقیقه با دو انگشت بینی را فشار دهید. کیسۀ یخ هم کمک می کند تا خون ریزی بند بیاید.

لگدهای جنین

فرقی نمی کند دو، سه یا تک قلو باردار باشید. در هر صورت، از هفتۀ هجدهم به بعد لگدهای جنین محکم و محکم تر می شود!

در هفته هجدهم بارداری چه احساساتی سراغ مادر می آید؟

اگر خسته و کوفته اید، بدانید که تنها نیستید. الحق که علائم هفتۀ هجدهم خسته کننده است! پس خیلی مهم است که با تغذیۀ سالم، ورزش، نوشیدن آب کافی و خوابیدن به اندازۀ کافی از خودتان مراقبت کنید. اگر این علائم شایع را ندارید، از انرژی و حال خوب خود در راستای برنامه ریزی برای زایمان استفاده کنید. خریدن لباس های بارداری یکی از این کارهاست چون از حالا به بعد شکم بزرگ و بزرگ تر می شود!

شکل و اندازۀ شکم در هفته هجدهم بارداری

در هفتۀ هجدهم، شکم به سرعت در حال بزرگ شدن است. علائمی که در بالا به آن ها اشاره شد، ناشی از همین تغییر است.

بسته به وزن مادر قبل از باردار شدن، پزشک توصیه می کند مادران باردار در سه ماه دوم هفته ای نیم الی یک کیلوگرم به وزن خود اضافه کنند. اگر بابت اضافه وزن نگران هستید، به پزشک اطلاع دهید. افزایش یا کاهش وزن ناگهانی و شدید می تواند علامت مشکل باشد.

اگر در هفتۀ هجدهم هنوز شکمتان جلو نیامده، احتمالاً جای نگرانی نیست. یادتان باشد: بدن هر کس با دیگری فرق دارد و ممکن است رحم شما کمی دیرتر از بقیۀ خانم های باردار بزرگ شود و جلو بیاید.

در هفته هجدهم بارداری چه اتفاقی می افتد؟

حسابی به خودتان می رسید تا جنین رشد کند و چاق و چله شود! هنوز دو هفته تا اواسط بارداری و معاینۀ مهم باقی مانده است. منتظر سونوگرافی و تازه کردن دیدار با کوچولوی بامزۀ داخل شکمتان باشید!

چند نکته برای هفته هجدهم بارداری

به کمک روش های زیر می توانید سلامت خود (و جنین) را در اولویت قرار دهید:

رفع گرفتگی عضلات

جدا از نوشیدن آب، تغذیۀ مناسب هم به جلوگیری از گرفتگی عضلات پا کمک می کند. با مصرف ویتامین های بارداری یا میوه و سبزیجات تازه، کلسیم، منیزیم و پتاسیم دریافت کنید.

مراقبت از پاها

به لطف افزایش مایعات بدن، پای مادر ورم می کند. جاذبه هم قوز بالا قوز! شما می توانید زیر پا بالشت بگذارید. جوری که پا از سطح قلب بالاتر باشد. اگر ورم پاها خیلی شدید است یا مجبورید ساعت های طولانی سر پا بایستید، پیشنهاد می کنیم از جوراب های فشارنده یا جوراب واریس استفاده کنید.

حرکات کششی

حرکات کششی برای کمردرد خوب است و درد را آرام می کند. به حالت چهار دست و پا، آرام آرام کمر را قوز کنید و شکم را به سمت بالا ببرید. در یوگا به این حالت حرکت گربه می گویند. حرکت کودک هم خیلی خوب و آرام بخش است!

بالش بدن

اگر شما هم دنبال یک شب خواب راحت هستید، بالش بارداری را امتحان کنید. بدین ترتیب، می توانید راحت به پهلو دراز بکشید. به علاوه، کمردرد و باسن درد را کمتر حس می کنید.