هفته هفدهم بارداری: علائم و مراقبت های لازم

در این مقاله از دپارتمان زنان و مادران کلینیک سلامتی به نکات و علايم مربوط به هفته هفدهم بارداری می پردازیم.

• در هفته هفدهم بارداری یعنی وسط سه ماه دوم هستید و به احتمال زیاد، علائم ناخوشایند اولیه (یعنی خستگی شدید و حالت تهوع صبحگاهی) جایش را به مشکلات جدید، مثل افزایش ترشحات واژن و ترک پوستی، داده است.
• اگر عادت دارید روی شکم بخوابید، در نهایت تأسف باید گفت که وقتش رسیده تا یک حالت جدید برای خوابیدن پیدا کنید چون دراز کشیدن روی شکم جلوی رسیدن خون به جنین را می گیرد. در این مرحله، پیشنهاد می شود به پهلو بخوابید.
• اگر نتایج آمنیوسنتز قطعی نباشد، این هفته نوبت کوردوسنتز خواهید داشت (در ادامه بیشتر در این مورد توضیح می دهیم).
• جنین به سرعت در حال رشد است و مکیدن را یاد گرفته (پستانک ها را آماده کنید!)

۱۷ هفته گذشت. حالا تقریباً نصف راه را پشت سر گذاشتید و کلی کار روی دستتان مانده که همۀ این ها اضطراب آور است. پیشنهاد می کنیم از دیگران کمک بگیرید. اگر به انجام یک کار نرسیدید، نگران نباشید. احتمالاً چندان مهم نیست.

جنین در هفته هفدهم بارداری

حالا غضروف های لاستیک مانند جنین به استخوان تبدیل می شود و یک لایه گوشت و چربی روی استخوان ها را می گیرد. در این زمان، بند ناف محکم تر و ضخیم تر می شود.

اندازۀ جنین در هفته هفدهم بارداری

در هفتۀ هفدهم بارداری، جنین هم اندازۀ انار است. حدود ۱۲ سانتی متر قد و ۱۵۰ گرم وزن دارد.

هفده هفته یعنی چند ماه؟

در هفتۀ هفدهم، چهار ماه از بارداری گذشته. اما نکته اینجاست که دوران بارداری بیشتر از ۹ ماه است. یعنی ۴۰ هفته طول می کشد و اگر این مقدار را به ماه تبدیل کنیم، می بینیم که ۱۰ ماه طول می کشد. البته، بعضی از ماه ها کمی بیشتر از چهار هفته است. برای همین، پزشک برای محاسبۀ زمان بارداری به هفته توجه دارد، نه ماه.

سونوگرافی در هفته هفدهم بارداری

اگر لازم باشد کوردوسنتز انجام دهید، در هفتۀ هفدهم سونوگرافی انجام می شود. کوردوسنتز یک روش تهاجمی است. پزشک از بند ناف جنین نمونه خون می گیرد و از این طریق، ناهنجاری های کروموزومی را تشخیص می دهد. نقطۀ اتصال بند ناف به جفت از طریق سونوگرافی مشخص می شود. متخصص از این نقطه، نمونه خون دریافت می کند. معمولاً این روش بعد از هفتۀ هفدهم و در صورت قطعی نبودن نتایج آمنیوسنتز انجام می شود تا والدین نسبت به وضعیت سلامت جنین به جواب قطعی برسند.

جنین در هفته هفدهم بارداری داخل رحم چه کار می کند؟

جنین در حال تکان خوردن است. البته شاید مادر هنوز متوجه این حرکت ها نشود. قلب جنین شروع به پمپاژ می کند. در این زمان، یک مادۀ سفید و لزج از چربی پوست جنین را می پوشاند و از آن در برابر مایع آمنیوتیک (amniotic fluid) محافظت می کند.

علائم بارداری در هفته هفدهم

بیشتر علائم در هفتۀ هفدهم بارداری مربوط به رشد سریع جنین است. در ادامه به چند مورد اشاره می کنیم:

افزایش ترشحات بدن

حجم ترشحات واژن، عرق، مخاط و سایر مایعات بالا می رود چون گردش خون افزایش پیدا می کند.

خواب های عجیب و غریب

ببینم، خواب دیدی سنجاب به دنیا آوردی یا با رئیست ازدواج کردی؟ شاید این خواب های عجیب و غریب زیر سر هورمون هاست یا شاید هم به خاطر نگرانی، دلواپسی و چشم انتظاری است.

خارش پستان و شکم

هر چه جنین بزرگ تر می شود، پوست بدن مادر نازک تر و حساس تر می شود. می دانم چقدر دلتان می خواهد خودتان را بخارانید ولی این کار را نکنید و از کرم های ملایم استفاده کنید.

افزایش وزن

تا اینجا ۲ الی ۴ کیلو به وزنتان اضافه شده. نیم کیلو افزایش وزن در هفته در سه ماه دوم طبیعی است اما افزایش وزن ناگهانی و شدید خبر از مشکل می دهد. پس با متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.

ترک های پوستی

ظاهر شدن ترک های پوستی یکی از پیامدهای ناگزیر افزایش وزن و بزرگ شدن رحم است (مخصوصاً اگر دوقلو باردار هستید که واویلا!) بدن هر کس با دیگری فرق دارد. برای مقابله با این مشکل، زیاد آب بنوشید و از مرطوب کنندۀ باکیفیت استفاده کنید.

شکل و اندازۀ شکم در هفته هفدهم بارداری

جنین تلاش می کند تا قوی تر شود و شکم مادر در هفتۀ هفدهم تلاش می کند تا بزرگ و بزرگ تر شود. هر هفته نیم کیلو به وزنتان اضافه می شود (اگر دوقلو باردار هستید، فعلاً باید به همین مقدار افزایش وزن پیدا کنید). کلی عکس از شکمتان بگیرید و این لحظات را ثبت کنید. قول می دهیم یک روز به عقب نگاه می کنید و دلتان برای این روزها تنگ می شود. پس یک یادگاری از تغییرات بدن خود داشته باشید.

آیا جنین در هفته هفدهم بارداری لگد می زند؟

احتمال اینکه مادر از هفتۀ هفدهم برای اولین بار متوجه تکان خوردن جنین شود، وجود دارد. این حس فوق العاده است اما اگر هنوز سراغتان نیامده، نگران نباشید (مخصوصاً اگر تجربۀ اولتان است). تجربۀ هر کس متفاوت است اما معمولاً اولین لگدهای بچه بین هفتۀ ۱۶ تا ۲۲ حس می شود.

آیا در هفته هفدهم بارداری می توانم روی شکم دراز بکشم؟

وقتش رسیده که دنبال یک پوزیشن جدید برای خواب بگردید. اگر به پشت بخوابید، جنین و رحم به سیاهرگ کمر فشار وارد می کنند. درر نتیجه، خون به جنین نمی رسد و فشار خون مادر پایین می آید. بهتر است به پهلوی چپ دراز بکشید چون به گردش خون کمک می کند. (اگر عادت دارید به پشت دراز بکشید، یک بالشت زیر باسن بگذارید تا شکم به پهلو متمایل شود).

«بهتر است در کلاس های زایمان شرکت کنید یا به پادکست های بارداری گوش دهید یا حتی در اینترنت دنبال کلاس های یوگای مخصوص بارداری بگردید تا با بدن خود انس بگیرید و استرس و نگرانی را از خود دور کنید. یادتان باشد کلی روش مختلف وجود دارد تا به کمک آن ذهن و جسمتان را برای مسیرِ پیش رو آماده کنید. پس اگر حس می کنید چیزی بلد نیستید، خودتان را سرزنش نکنید. از منابع مناسب بهره ببرید و سراغ روش هایی بروید که برای شما مفید است.»

کلی اسمیت، بنیان گذار یوگا برای همه

چند نکته برای هفته هفدهم بارداری

روش های زیر به شما کمک می کند تا در این هفته خوشحال، سالم و پرانرژی بمانید.

دوش آب سرد

بارداری سخت است. پس طبیعی است که کلی عرق کنید. تغییر دمای بدن باعث می شود مادر سرما بخورد چون بدن تلاش می کند تا جنین را خنک نگه دارد! استراحت کنید، لباس های گشاد بپوشید، زیاد آب بنوشید و با پزشک درمورد روش های جایگزین کردن نمک و سایر مواد معدنی صحبت کنید که با تعریق از دست می رود. صبح ها دوش آب سرد بگیرید تا بدن خنک و سرحال شود.

جلوگیری از خارش

اجازه ندهید خارش پوستی امانتان را ببرد. ژل آلوئه ورا یک آبرسان ملایم است که به تسکین خارش های پوستی کمک می کند. برای آبرسانی بیشتر، ژل آلوئه ورا را با مرطوب کنندۀ حاوی ویتامین ای یا کرۀ کاکائو ترکیب کنید و حسابی به پوستتان برسید.

کنترل حجم غذا

درست است که مادر باردار به جای دو نفر غذا می خورد ولی زیاده روی نکنید. مقدار کالری مصرفی در روز را ۲۰۰ الی ۴۰۰ تا بیشتر کنید (این مقدار به وزن مادر قبل از باردار شدن و میزان فعالیت بدنی بستگی دارد). تعداد وعده های کوچک را بیشتر کنید که شامل پروتئین بدون چربی، فرآورده های کشاورزی، غلات کامل و چربی های سالم است.

لباس زیر مناسب

ترشح واژن اصلاً چیز جالبی نیست ولی با پوشیدن لباس زیر گشاد و نخی به خشک و خنک نگه داشتن این ناحیه کمک کنید تا اذیت نشوید. برای راحتی بیشتر، از نوار بهداشتی بدون بو استفاده کنید.