اثر ورزش بدون تغذیه مناسب بر بدن
کارشناسان تغذیه میگویند داشتن تحرک بدنی بیشتر نمیتواند جایگزینی برای تغذیه سالم باشد.
شاید شما فردی باشید که ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر در هفته میدوید، اما به طور منظم برای شام فست فود میخورید. یا شنبه تا پنجشنبه رژیم میگیرید ولی آخر هفته ها پرخوری میکنید. و یا اینکه آشپزخانهتان پر از چیپس و پفک و نوشابه است، اما اهمیتی نمیدهید چون فکر میکنید ورزش شما را لاغر نگه میدارد.
ایده خوردن هر چیزی که دلتان میخواهد، بدون فکر کردن به عواقب آن، ممکن است مانند یک رویا به نظر برسد؛ به خصوص اگر خودتان را متقاعد کرده باشید که در جلسه بعدی ورزش کالریهای آن را می سوزانید.
کارشناسان اما میگویند واقعیت این است که مهم نیست طولانیتر یا با شدت بیشتری تمرین کنید، ورزش نمیتواند اثرات یک رژیم غذایی بد را کاملاً معکوس کند. در واقع شما میتوانید لاغر به نظر برسید و همچنان ناسالم باشید.
در رسانههای اجتماعی عبارت «چاق نحیف» برای توصیف فردی استفاده میشود که لاغر به نظر میرسد، اما دارای درصد بالایی از چربی در بدن خود است. یک ورزشکار معمولی میتواند چربی زیر پوستی کمی داشته باشد (چربی زیر پوست شما که به راحتی میتوان آن را در دست گرفت)، اما بدنش از مقدار زیادی چربی احشایی (یا چربی داخلی) برخوردار باشد. این لایه چربی پنهان کمتر به چشم میآید، زیرا به دور اندامهای داخلی شما پیچیده است.
دکتر کالین کریکر، فیزیولوژیست ورزشی و دانشیار سلامت در دانشگاه هایپوینت کارولینای شمالی، با بیان اینکه چربی احشایی از چربی زیرپوستی خطرناکتر است گفت: «تجمع چربی احشایی ناشی از خوردن غذاهای فرآوری شده حاوی قند، نمک و کربوهیدرات میتواند خطرات مشابهی با افراد چاق داشته باشد.»
مقدار زیاد چربی احشایی که در سراسر بدن در گردش است، میتواند باعث رسوب کردن در شریانها و باریک شدن آنها شود. این انسداد که به نام «آترواسکلروز» شناخته میشود، میتواند جریان خونرسانی به بقیه بافتهای بدن را متوقف کند و خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهد.
در واقع اگر ورزش کنید اما از تغذیه سالم غافل شوید، خطر مرگ زودرس خود را افزایش دادهاید.
محققان پیشتر در یکی از بزرگترین مطالعات برای بررسی اثرات فعالیت بدنی و کیفیت رژیم غذایی دریافته بودند افرادی که به طور منظم ورزش میکنند اما هر چیزی که میخواهند میخورند، در مقایسه با افرادی که هم ورزش میکنند و هم از رژیم غذایی سالمی برخوردارند، بیشتر در معرض خطر مرگ قرار دارند.
اگر به دنبال کاهش وزن هستید، نکته کلیدی کم کردن میزان کالری است به نحوی که بیشتر از آنچه مصرف میکنید کالری بسوزانید. اما مصرف منظم غذاهای چرب با کالری بالا میتواند این موضوع را به یک چالش تبدیل کند. دکتر کریکر در این باره میگوید: «شما بیش از حد کالری مصرف میکنید و در نتیجه باید بیشتر از آن چیزی که یک فرد بتواند در درازمدت تحمل کند، ورزش کنید.»
ممکن است کسانی که طرفدار آزادی عمل بیشتر در رژیم غذایی هستند بگویند زمان بیشتری را صرف ورزش یا شرکت در یک تمرین شدیدتر خواهند کرد. گریس دروچا، متخصص تغذیه و سخنگوی آکادمی تغذیه در آمریکا، اما میگوید: «وقتی شما انرژی درستی برای بدنتان تامین نمیکنید، این روش کار نمیکند. این به این دلیل است که غذاهای ناسالم و نوشیدنیهای شیرین پر از کالری خالی یا غیرمغذی هستند.»
غذاهای فرآوری شده مانند نوشابه و ساندویچهای فستفودی مواد مغذی کمی دارند یا اصلاً ندارند. با کمبود ویتامینها، پروتئین و فیبرها در بدن (که احساس سیری به انسان میدهند)، فکر کردن به ورزش در زمانی که دائماً احساس گرسنگی میکنید دشوار خواهد بود.
خانم دروچا اضافه میکند: «افرادی که رژیم غذایی درست و مغذیای ندارند معمولاً همیشه گرسنه و بدخلق هستند و انگیزهای برای ورزش ندارند.»
در حقیقت خوراکیهای غیرمغذی ممکن است در ابتدا انرژی موقتی به همراه داشته باشند، اما برای حفظ یک تحرک بدنی طولانی یا با شدت بالا کافی نیستند.
با مصرف این خوراکیها زودتر احساس خستگی میکنید. علاوه بر این، هر کالری غیرمغذی از این مواد غذایی که سوزانده نشود، در بدن به عنوان چربی ذخیره خواهد شد. در واقع اگر مواد مغذی مناسب را دریافت نکنید، نوع ورزش در دراز مدت اهمیتی نخواهد داشت. آنچه مهم است، حفظ اعتدال است.
سالم بودن به این معنا نیست که باید تمام غذاهایی را که از خوردن آنها لذت میبرید، کنار بگذارید. خانم دروچا در این باره میگوید: «مردم تمایل دارند غذاهای خاصی را شیطانی جلوه دهند. به جای اینکه به خاطر خوردن غذا در شب گذشته یا سفارش دسر احساس گناه کنید، دیدگاه خود را تغییر دهید. لحاظ کردن ارزش غذایی و دیدن آن به عنوان سوخت برای بدن، رویکرد سالمتری برای تامین انرژی روزانه محسوب میشود.»