آلیسکیرن: نحوه مصرف، کاربرد و عوارض
آلیسکیرن یک داروی نسبتاً جدید در درمان فشار خون بالا است که به عنوان اولین مهارکننده مستقیم رنین در سال ۲۰۰۷ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شد. این دارو با مکانیسم عمل منحصر به فرد خود، گزینه درمانی جدیدی را برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا ارائه میدهد. در این مقاله از سایت کلینیک سلامتی به معرفی داروی آلیسکیرن میپردازیم.
موارد مصرف و کاربردها
درمان فشار خون بالا (هیپرتانسیون) به صورت مونوتراپی یا در ترکیب با سایر داروهای ضد فشار خون
کاهش خطر عوارض قلبی-عروقی در بیماران مبتلا به فشار خون بالا
درمان نارسایی قلبی (در برخی موارد و تحت نظر متخصص)
نحوه عملکرد آلیسکیرن
آلیسکیرن با مهار مستقیم آنزیم رنین، اولین مرحله در سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) را مسدود میکند. این عمل باعث کاهش تولید آنژیوتانسین I و در نتیجه کاهش آنژیوتانسین II میشود. آنژیوتانسین II یک ماده قوی منقبض کننده عروق است که باعث افزایش فشار خون میشود. با کاهش سطح آنژیوتانسین II، عروق خونی گشاد شده و فشار خون کاهش مییابد.
نامهای تجاری موجود
آلیسکیرن با نام تجاری “راسیلز” (Rasilez) توسط شرکت نوارتیس عرضه میشود. البته لازم به ذکر است که دسترسی به این دارو ممکن است محدود باشد و برای اطلاع دقیق از موجودی آن باید با داروخانههای معتبر تماس گرفت.
عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع آلیسکیرن عبارتند از
- سرگیجه
- اسهال
- سردرد
- خستگی
- بثورات پوستی
- افزایش سطح پتاسیم خون (هیپرکالمی)
- سرفه (کمتر از مهارکنندههای ACE)
- افت فشار خون (به ویژه در شروع درمان)
عوارض جانبی نادرتر اما جدیتر شامل
- آنژیوادم (تورم صورت، لبها، زبان یا گلو)
- واکنشهای آلرژیک شدید
- اختلال عملکرد کلیه
موارد احتیاط
موارد احتیاط- در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه با احتیاط مصرف شود.
- در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی با احتیاط مصرف شود.
- در افراد مسن (بالای ۶۵ سال) با دوز کمتر شروع شود.
- در بیماران مبتلا به دیابت، سطح قند خون باید به دقت پایش شود.
- در بیماران با سابقه آنژیوادم با احتیاط مصرف شود.
تداخلات دارویی آلیسکیرن
آلیسکیرن میتواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد
- مهارکنندههای ACE و ARBها (افزایش خطر هیپرکالمی و آسیب کلیوی)
- دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم (افزایش خطر هیپرکالمی)
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) (کاهش اثر آلیسکیرن و افزایش خطر آسیب کلیوی)
- سیکلوسپورین (افزایش سطح خونی آلیسکیرن)
- آتورواستاتین (افزایش سطح خونی آلیسکیرن)
موارد منع مصرف آلیسکیرن
- حساسیت شدید به آلیسکیرن یا هر یک از اجزای فرمولاسیون دارو
- سابقه آنژیوادم ناشی از مصرف مهارکنندههای ACE یا ARBها
- بیماران مبتلا به دیابت یا نارسایی کلیه متوسط تا شدید که همزمان از مهارکنندههای ACE یا ARBها استفاده میکنند
- بارداری (به ویژه در سه ماهه دوم و سوم)
مصرف در دوران بارداری و شیردهی
بارداری آلیسکیرن در گروه D بارداری قرار دارد. مصرف آن در سه ماهه دوم و سوم بارداری ممنوع است زیرا میتواند باعث آسیب جنین شود. در سه ماهه اول بارداری نیز باید از مصرف آن اجتناب شود مگر در موارد ضروری و تحت نظر دقیق پزشک.
شیردهی اطلاعات کافی در مورد ترشح آلیسکیرن در شیر مادر وجود ندارد. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی در نوزاد، توصیه میشود در دوران شیردهی از مصرف آلیسکیرن خودداری شود یا شیردهی قطع گردد.
نحوه و زمان مصرف آلیسکیرن
نحوه و زمان مصرف آلیسکیرن- آلیسکیرن به صورت قرص خوراکی مصرف میشود.
- توصیه میشود دارو هر روز در یک ساعت مشخص مصرف شود.
- دارو را میتوان با یا بدون غذا مصرف کرد، اما باید از مصرف آن همراه با آب گریپفروت اجتناب شود.
- برای کاهش خطر افت فشار خون ارتوستاتیک، بهتر است دارو قبل از خواب مصرف شود.
دوز مصرف آلیسکیرن
- دوز معمول شروع درمان ۱۵۰ میلیگرم یک بار در روز
- دوز نگهدارنده ۱۵۰-۳۰۰ میلیگرم یک بار در روز
- حداکثر دوز روزانه ۳۰۰ میلیگرم
در برخی موارد، پزشک ممکن است دوز را به ۷۵ میلیگرم در روز کاهش دهد، به ویژه در بیماران مسن یا افرادی که همزمان از داروهای دیگر کاهنده فشار خون استفاده میکنند.
موارد تکمیلی
- پایش و کنترل
- فشار خون باید به طور منظم اندازهگیری و ثبت شود.
- آزمایشهای دورهای برای بررسی عملکرد کلیه و سطح الکترولیتهای خون (به ویژه پتاسیم) ضروری است.
تغییر سبک زندگی
همراه با مصرف آلیسکیرن، تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی کم نمک، ورزش منظم و ترک سیگار توصیه میشود.
قطع مصرف آلیسکیرن
قطع ناگهانی آلیسکیرن میتواند باعث افزایش شدید فشار خون شود. در صورت نیاز به قطع دارو، باید تحت نظر پزشک و به تدریج انجام شود.
مصرف در سالمندان
در افراد مسن، به دلیل احتمال بیشتر عوارض جانبی، باید با احتیاط بیشتر و با دوز کمتر شروع شود.
تأثیر بر رانندگی
آلیسکیرن ممکن است باعث سرگیجه شود، بنابراین توصیه میشود تا زمان اطمینان از عدم بروز این عارضه، از رانندگی یا کار با ماشینآلات خطرناک خودداری شود.
نتیجهگیری
آلیسکیرن یک داروی مؤثر در درمان فشار خون بالاست که با مکانیسم عمل منحصر به فرد خود، گزینه درمانی جدیدی را ارائه میدهد. با این حال، مانند سایر داروها، مصرف آن نیازمند نظارت دقیق پزشکی و رعایت احتیاطهای لازم است. بیماران باید از اهمیت پیروی از دستورات پزشک، گزارش عوارض جانبی و انجام آزمایشات دورهای آگاه باشند. با رعایت این نکات، آلیسکیرن میتواند نقش مهمی در کنترل فشار خون و کاهش خطر عوارض قلبی-عروقی ایفا کند.
سوالات متداول
۱.این دارو چگونه عمل میکند؟
آلیسکیرن با مهار مستقیم آنزیم رنین، اولین مرحله در سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون را مسدود میکند، که منجر به کاهش فشار خون میشود.
۲. آیا آلیسکیرن میتواند با سایر داروهای فشار خون ترکیب شود؟
بله، اما با احتیاط. ترکیب آن با مهارکنندههای ACE یا ARBها در بیماران دیابتی یا با نارسایی کلیه توصیه نمیشود.
۳. شایعترین عوارض جانبی این دارو چیست؟
شایعترین عوارض جانبی شامل سرگیجه، اسهال، سردرد و افزایش سطح پتاسیم خون است.
۴. آیا مصرف این دارو در دوران بارداری ایمن است؟
خیر، مصرف آلیسکیرن در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم، ممنوع است زیرا میتواند به جنین آسیب برساند.
۵. دوز معمول این دارو چقدر است؟
دوز معمول شروع درمان ۱۵۰ میلیگرم یک بار در روز است، که میتواند تا ۳۰۰ میلیگرم در روز افزایش یابد.
